مرگ تدریجی واژه های زبان مازندرانی در گذر زمان
زارا: مازندران زبان مازندرانی، یکی از قدیمی ترین زبان های تاریخ ایران باستان است، که به اسامی زبان های مازنی، مازرونی، تبری، طبری و گِلِکی نیز خوانده می شود.
زبان تبری در گذشته دارای ادبیات پربار و گسترده ای بود که از آن جمله می توان کتاب مشهور مرزبان نامه که همچون آثار فاخر ادبیات کلاسیک ایران است را نام برد که به زبان تبری نگارش شده است اما امروزه تنها ترجمه فارسی آن در دسترس مردم باشد. همچون آثار فاخر دیگر ادبیات تبری نیکی نامه، باوند نامه طنزالاسرار و چامه های امیر پازواری و در زمان معاصر مجموعه اشعار روجا، اثر نیما یوشیج را می توان نام برد.
زبان تبری امروزه افزون بر مازندران در بعضی مناطق استانهای گلستان، تهران و سمنان نیز گویش می شود.
سعدی قاسم نژاد محقق و پژوهشگر تاریخ بومی مازندران و اهل سوادکوه است این محقق مازندرانی نگارنده کتاب «سوادکوه در پهنه تاریخ» است که در مورد تاریخ غنی سوادکوه در دست چاپ دارد.
این محقق در گفت و گو با ایسنا ضمن اشاره به این که سوادکوه یکی از شهرهای مهم مازندران است که به جهت عدم مهاجرپذیری در حفظ آداب و رسوم بومی غنی تر از دیگر شهرهای مازندران است، اظهار نمود: دو نوع فرهنگ داریم فرهنگ عام که در سطح کلان اجرا می شود و دیگری خرده فرهنگها که در ارتباط با آداب و رسوم خاص هر منطقه و محل است.
وی افزود: از خاصیت مهم فرهنگ بروز شدن و تبدیل به فرهنگ های مدرن و جدید است اما خرده فرهنگ بطور معمول اصالت خودرا حفظ می نماید.
وی در بررسی زبان اصیل مازندرانی نیز خاطرنشان کرد: «زبان مازنی» زبان است نه گویش، چون دارای قواعد دستوری بوده و به موازات زبان پهلوی و فارسی دری از ریشه بسیار غنی برخوردار می باشد برای اینکه آثاری چون باوند نامه، مرزبان نامه و نیکی نامه به زبان مازندرانی به جا مانده است.
قاسم نژاد ضمن اشاره به این که گرچه مناطق مختلف مازندران دارای لهجه های مختلف بوده اما زبان مازندرانی زبان غالب است، اظهار داشت: بکرترین زبان مازندرانی را درمنطقه سوادکوه داریم که گویشی بدون لهجه با رعایت کامل قواعد دستوری طبری تکلم می شود.
این محقق ضمن اشاره به این که امروزه این زبان به دست فراموشی سپرده و خیلی از واژه های اصیل از بین رفته است، تصریح کرد: در مازندران با مرگ این واژه ها روبرو می باشیم، زبان نشان هویت ماست و باید در سوگ مرگ این واژه ها گریست.
قاسم نژاد ضمن اشاره به این که مازندران نسبت به داشته ها و فرهنگ خود بیگانه بوده و به آن افتخار نمی کند، خاطرنشان کرد: گاه این دیدگاه ناصحیح که فارسی زبانان دارای فرهنگ برتر هستند سبب شده تا خانواده ها به فرزندان خود اجازه تکلم به زبان مازندرانی ندهند و این یعنی فراموش شدن همه داشته های فرهنگی و نابودی زبان غنی مازندرانی است در صورتی که در هیچ استانی شاهد آن نیستیم. هموطنان لر، کرد و ترک و سایر مناطق به زبان مادری تکلم می کنند.
وی افزود: یکی از اشکالات عدیده که ما با آن در کشور مواجه هستیم خود برتر بینی فرهنگ برخی مناطق نسبت به دیگر مناطق کشور است این مسئله که زبان ما فرهنگ ما و مردم ما از فلان شهر و زبان فلان منطقه بالاتر است عامل مهمی در تغییر زبان و فرهنگ بوده است.
وی خاطرنشان کرد: هیچ فرهنگ و زبانی بالاتر از فرهنگ و زبان دیگری نیست، ضروری ست هرمنطقه با حفظ آداب و رسوم و فرهنگ منطقه خود اصالت اصیل بودن فرهنگ خودرا حفظ کند که زیبایی فرهنگ هر کشوری به این تنوع فرهنگ برمی گردد.
وی ضمن اشاره به این که در سالهای اخیر شاهد تحولات خوبی در حوزه برگشت به اصالت و فرهنگ خود در مازندران بودیم، اظهار داشت: فرزندان ما پس از اینکه به سن ۱۵ سالگی رسیدند به زبان مادری سخن می گویند که یک گام به جلو است.
قاسم نژاد ضمن اشاره به این که حفظ آداب و رسوم و فرهنگ باید از آموزش و پرورش شروع و در سنین کودکی آموزش داده شود، بیان نمود: زبان یکی از مهم ترین مقوله های فرهنگی در تاریخ اقوام است و بیان کننده هویت تاریخی مردم منطقه؛ هویتی که در مازندران دستخوش تغییر و نابودی شده است.
این محقق ضمن اشاره به این که زبان مردم مازندران نیاز به احیاء واژگان فراموش شده دارد، افزود: ابزار آلات مختلفی در مازندران بود مثل گاو آهنی که به گاو برای کشت می بستند که اجزای آن دارای اسامی مختلفی داشت که امروزه اثری از آن واژگان وجود ندارد.
این محقق مازندرانی تصریح کرد: در تاریخ غنی خود مازنی سراهای زیادی داریم که اشعار مازندرانی سرودند و ترانه و اشعار زیادی از خود به یادگار گذاشتند.
وی اضافه کرد: امروزه نیز شاعران زیادی به سوی سرودن اشعار مازندرانی روی آورده و آثار خوبی از خود به یادگار می گذارند.
قاسم نژاد بیان نمود: زبان طبری زبانی روان بوده و نیاز به ترجمه ندارد و کاملا قابل فهم است.
این مطلب زارا را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط زارا
نظرات بینندگان در مورد این مطلب