حال و هوای رمضان در شهرهای ایران، خراسان جنوبی؛ خیض دشت بیاض
از شوخوانی تا رسم خاص جلسات ختم قرآن ماه رمضان در خیض دشت بیاض
زارا: واجب بودن «روزه گرفتن» در ماه مبارک رمضان مهم ترین عاملی است که سبب شده تا این ماه قمری در مقایسه با سایر ماه ها متفاوت بوده و بدنبال همین تفاوت، ماه رمضان مملو از آداب و رسوم مختلفی در گستره جغرافیای ایران باشد؛ رسومی که باوجود شباهت ها، اما می توان گفت حتی شهر به شهر متفاوت می باشد. بدین جهت ایسنا در نظر دارد تا به صورت جزئی تر به این آداب در شهرهای کوچک بپردازد؛ آدابی که تعدادی از آنها فراموش شده و برخی دیگر بازهم با وجود تغییرات کوچکی به قوت خود باقی است.
حسین صمدی - پژوهشگر و فرهنگیار منطقه خیض دشت بیاض استان خراسان جنوبی - در گفت و گو با ایسنا، درباره ی آداب و رسوم رمضانی این شهر، اظهار داشت: «کلوخ اندازون» یکی از رسوم این شهر قبل از شروع ماه رمضان بود که طی اجرای این رسم مردم به طبیعت می رفتند و ضمن تفریح غذاهای خوب و مقوی می خوردند تا در طول ماه رمضان در خانه بمانند و مشغول عبادت باشند. همین طور غبارروبی و زدودن آلودگی ها از چهره مساجد، خانه و محلات و تهیه مایحتاج ماه رمضان مانند نان لواش، نان های مغزی و... نیز همچون اقدامات قبل از فرارسیدن ماه مبارک رمضان بود. از طرفی تهیه طبل و شیپور نیز برای بیدار کردن مردم در زمان سحر از دیگر فعالیتهای مقدماتی مردم خیض دشت بیاض در گذشته بود.
بگفته او روزه گرفتن در سه روز آخر ماه شعبان، کارهایی برای آرایش و پیرایش و... از دیگر کارهایی بود که مردم برای استقبال از ماه رمضان انجام می دادند.
این فرهنگیار با اشاره به اینکه خردسالان در این منطقه روزه کله گنجشکی می گرفتند، توضیح داد: کودکانی که به سن روزه گرفتن نرسیده بودند همزمان با سایر اعضاء خانواده برای سحری خوردن بیدار می شدند، اما وسط روز مادر چیزی برای خوردن به آنها می داد و سپس او از پدربزرگ یا مادربزرگ می شنید که اگر دو تکه روز (قبل و بعد از غذا خوردن او را) به هم بدوزند کودک نیز یک روزه کامل گرفته است. با این کار خردسالان برای روزه گرفتن در سالیان بعد آماده می شدند.
او افزود: بلغور و شیر، اشکنه گوجه فرنگی، قروت، اشکنه آردی، کدوحلوایی، حلوای شیره انگور، آش برنج و... همچون غذاهایی بود که مردم خیض دشت بیاض در گذشته هنگام افطار روزه خودرا با آنها باز می کردند. برای وعده سحری نیز غذاهایی مانند تخم مرغ و شیره، ساوری پلو، گُرماست، آبگوشت، اشکنه برگه زردآلو و... می خوردند.
صمدی درباره ی طرز تهیه «ساوری پلو» یا گندم پلو، توضیح داد: «ساور» در زبان خراسانی مدلول خرده ریز را دارد. برای تهیه «ساوری» گندم را با آب می پختند و آنرا در ظرف هایی در آفتاب پهن می کنند تا خشک شود. سپس آنرا بو می دادند و آسیاب می کردند تا بلغور شود. در خراسان این بلغور را ساوری می نامند. برای طبخ غذا بلغور را تفت می دادند و مانند برنج آبکش می کردند و با گوشت قرمه و پیازداغ آنرا دم می کردند.
او درباب مناجات خوانی ها در خیض دشت بیاض، بیان نمود: مناجات خوانی یا شوخوانی ها در اصطلاح محلی به فاصله ۲۰ دقیقه انجام می شد تا افرادی که خواب مانده اند برای سحری بیدار شوند. شوخوان ها افرادی خوش صدا و با سواد بودند که در گذشته به بام منازل می رفتند و ابتدا سوره حمد را قرائت می کردند و بعد با اصواتی خوش با خواندن شعرهایی به نیایش آفریدگار می پرداختند.
منبع: zarakala.ir
این مطلب زارا را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط زارا
نظرات بینندگان در مورد این مطلب